ရင္သားကင္ဆာ၏ လူသိနည္းေသာလကၡဏာမ်ား

ရင္သားကင္ဆာနဲ.ပက္သက္ၿပီး အမ်ားဆံုးၾကားဖူးနား၀ရွိတာကေတာ.
ရင္သားေတြမွာ အလံုးေတြေပၚလာတာဟာ ရင္သားကင္ဆာရဲ.ကနဦး လကၡဏာ ၿဖစ္တယ္ဆိုတာပါပဲ။ေဂ်ာခ်္ေတာင္းတကၠသိုလ္ကင္ဆာဌာနမွ
ေဒါက္တာ အင္ဒရူးပြတ္နမ္ ကေတာ. ရင္သားထဲမွာအလံုးတစ္ခု စမ္းမိ
တယ္ဆိုတာ ကင္ဆာရဲ.ပထမဆံုးလကၡဏာ မဟုတ္တတ္ဘဲ အမ်ိဳးသမီး
တစ္ေယာက္ ပထမဆံုးေတြ.ရွိရတဲ.လကၡဏာသာ ၿဖစ္ေလ.ရွိတယ္လို.ဆိုပါတယ္။တစ္ခါတစ္ရံမွာရင္သားထဲကအလံုးပတ္လည္ရွိ
ၾကြက္သားေတြက ထူထဲလြန္းတာေၾကာင္. စမ္းသပ္မေတြ.ရတာမ်ိဳးလည္း ရွိ
တတ္ပါတယ္။ဒါ.အၿပင္ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ. တစ္ၿခားအလံုးေတြကလည္း
ရင္သားကင္ဆာနဲ.မွားတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္. တစ္ၿခားေသာ ရင္သား
ကင္ဆာရဲ. လကၡဏာ ေတြကိုလည္း သိရွိထားသင္.ပါတယ္။ေအာက္ပါလူသိ
နည္းတဲ. ရင္သားကင္ဆာလကၡဏာေတြကို သတိၿပဳၿခင္းၿဖင္. သင္.ကို ဆရာ၀န္ ထံေစာစီးစြာ ေရာက္ရွိေစၿပီး လိုအပ္တဲ.စစ္ေဆးမွဳ၊ကုသမွဳေတြကို
ေစာေစာလုပ္ေစနိုင္ပါလိမ္.မယ္။

ရင္သားမ်ားယားယံၿခင္း၊ နီရဲနာက်င္ၿခင္း

ပံုမွန္ရင္သားကင္ဆာမ်ားထက္ရွားပါးေသာ ရင္သားကင္ဆာတစ္မ်ိဳး ၿဖစ္တဲ.
ေရာင္ရမ္းေသာ ရင္သားကင္ဆာ (inflammatory breast cancer)ရဲ. လကၡဏာတစ္ရပ္ဟာ ရင္သားအေရၿပားယားယံၿခင္း၊စမ္းၾကည္.လွ်င္ပူေန
ၿခင္းတို. ၿဖစ္ၾကပါတယ္။ေရာင္ရမ္းေသာ ရင္သားကင္ဆာဟာ ရင္သားေတြကို
ေရာင္ရမ္းၿခင္း၊ယားၿခင္း၊နာၿခင္း တို.ကို ၿဖစ္ေစနိုင္ပါတယ္။ရင္သားအေရၿပား
ဟာ ပံုမမွန္စြာ နီရဲေနတာ၊ထူထပ္ေနတာ၊ဒါမွမဟုတ္ ရိုက္နွက္ခံထားရသလို
ညိဳမည္းေနတာ ၿဖစ္တတ္ပါတယ္။"လိေမၼာ္သီးခံြ"ပံုသဏၭန္အေရၿပားဟာ
တစ္ခ်ိဳ.ေရာင္ရမ္းရင္သားကင္ဆာရဲ. ၀ိေသသလကၡဏာတစ္ရပ္ပဲၿဖစ္ပါတယ္။
ပထမေတာ. ရင္သားေတြတင္းေနသလိုမ်ိဳး ခံစားရတတ္သလို တစ္ခုခုနဲ.
ဓာတ္မတည္.သလိုမ်ိဳး နီရဲနာက်င္တာမ်ိဳးလည္း ခံစားရတတ္ပါတယ္။ဒါေပမယ္. ရက္အနည္းငယ္ၾကာသည္.တိုင္ေအာင္ ေပ်ာက္မသြားပါဘူး။

ဘာေၾကာင္.ၿဖစ္သလဲ

လူသိပ္မသိၾကေသာ္လည္း ေက်ာရိုးအထူးကုဆရာ၀န္ေတြဟာ ေက်ာရိုးမွာ
အလံုးေတြရွိ၊ မရွိစစ္ေဆးၾကည္.တတ္ပါတယ္။ဘာေၾကာင္.လဲဆိုေတာ.
တစ္ခ်ိဳ.အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ တစ္ၿခား ရင္သားကင္ဆာလကၡဏာေတြထက္ အရင္ေနာက္ေက်ာနာနာက်င္ၿခင္းေ၀ဒနာကို ခံစားၾကရတာေၾကာင္.ပါ။ပုခံုး
ရိုးၿပားနွစ္ခုၾကား ေနာက္ေက်ာအလယ္ပိုင္း နာက်င္ၿခင္းဟာ ၾကြက္သားနာက်င္တာ၊အရြတ္နာတာ၊ေက်ာရိုးဆစ္ေရာင္ရမ္းတာေတြနဲ.
မွားယြင္းတတ္ပါတယ္။

ရင္သားကင္ဆာ အလံုးအမ်ားစုဟာ ရင္ဘတ္နံရံနဲ.နီးတဲ. ရင္ေခါင္းအတြင္းပိုင္းနက္နက္နဲ. ဆက္စပ္ေနေလ.ရွိတဲ. ရင္သားၾကြက္သား
အတြင္းမွာ ၿဖစ္ေပၚတတ္ပါတယ္။အကယ္လို. ကင္ဆာအလံုးကနံရိုးနဲ. ေက်ာရိုးမၾကီးရွိရာ အေနာက္ဘက္ကို ဦးတည္ၾကီးထြားလို.ရွိရင္ နာက်င္မွဳက
ရင္သားထဲမွာ ထက္ ေနာက္ေက်ာမွာ ပိုခံစားရတတ္ပါတယ္။ ရင္သားကင္ဆာဟာ ေက်ာရိုးမၾကီးနဲ. နံရိုးတို.ဆီကိုလည္း ကင္ဆာဆဲလ္ေတြ
ကိုပ်ံ.နွံ.ေစနိုင္ပါတယ္။

နို.သီးေခါင္းမ်ား၏ေၿပာင္းလဲၿခင္း

ရင္သားကင္ဆာ အမ်ားစု ၿဖစ္တည္ရာေနရာတစ္ခုဟာ နို.သီးေခါင္းေအာက္
ဘက္ကပ္ရက္မွာ ၿဖစ္ၿပီး နို.သီး ေခါင္းရဲ.ပံုသဏၭန္ကို ေၿပာင္းလဲေစၿခင္းၿဖစ္
တတ္ပါတယ္။ဒါ.အၿပင္ နို.သီးေခါင္းပံုသဏၭန္ေၿပာင္းလဲၿခင္းဟာ အမ်ိဳးသားေတြမွာ ၿဖစ္ပြားတဲ. ရင္သားကင္ဆာရဲ. လကၡဏာတစ္ရပ္လည္း
ၿဖစ္ပါတယ္။သင္.နို.သီးေခါင္းဟာ နဂို ကလို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ေထာင္ေန
တာမ်ိဳးမဟုတ္ပဲ ၿဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ထူးထူးၿခားၿခား အၿပင္ဘက္ကို လန္ေနတာ အာရံုခံစားမွဳ မ်ိဳးခ်ိဳ.ယြင္းေနတတ္တာမ်ိဳး ခံစားရၿပီး၊ လင္မယားအတူေနစဥ္မွာ သတိထားမိတတ္ၾကပါတယ္။ တစ္ၿခားေသာ
နို.သီးေခါင္းရဲ. ေၿပာင္းလဲမွဳကေတာ. ေသြား၊နို.၊အရည္ၾကည္ စတဲ. အရည္ေတြ နို.တိုက္ေနတဲ.အခ်ိန္မဟုတ္ဘဲ ထြက္တတ္ပါတယ္။နို.သီးေခါင္းအေရးၿပားကလည္း အက္ကြဲေနတာ၊ထူထဲေနတာ (သို.မဟုတ္)
ေရာင္ရမ္းတာေတြၿဖစ္တတ္ပါတယ္။

ဘာေၾကာင္.ၿဖစ္သလဲ

နို.သီးေခါင္းရဲ. ေနာက္ဘက္ကပ္ရက္ဒါမွမဟုတ္ တစ္ဘက္တစ္ခ်က္မွာၿဖစ္
ေပၚေလ.ရွိတဲ. နို.ရည္ၿပြန္ ေတြထဲကကင္ဆာ အလံုးေတြဟာ နို.သီးေခါင္း
ပတ္၀န္းက်င္ က အေရၿပားကို အၿပင္စူထြက္ေအာင္တြန္းတင္တတ္သလို
နို.သီးေခါင္း ကိုလည္း ေဘးေရာက္ေအာင္ တြန္းတင္တတ္ပါတယ္။ကင္ဆာ
အလံုးကလည္း ယားယံၿခင္း၊ပိုး၀င္ၿခင္း တို.ကို ၿဖစ္ေစၿပီး အရည္ေတြထြက္ေစ
နိုင္ပါတယ္။

ရင္သားတစ္ဘက္တည္းကပံုသဏၭန္(သို.မဟုတ္) အရြယ္အစားေၿပာင္းလဲ
ၿခင္း

အမ်ားထင္ၾကသလို ရင္သားကင္ဆာအလံုးအားလံုးဟာ သိသိသာသာ ထင္ရွားစြာ ၿဖစ္ေပၚတတ္တာမဟုတ္ပါဘူး။အသက္ 42-နွစ္ အရြယ္မွာ ရင္သားကင္ဆာရွိတာကို သိခဲ.ရတဲ. ကယ္လီဖိုးရီးယား က အမ်ိဳးသမီး
တစ္ေယာက္ကေတာ. "ကြ်န္မစသတိထားမိတာကေတာအလံုးမဟုတ္ပါဘူး။
ကြ်န္မရင္သားတစ္ဖက္က တစ္ၿခားတစ္ဖက္လိုလံုး၀န္းမေနပဲ ဘဲဥပံုၿဖစ္ေနၿပီး ေအာက္ဘက္ကို တြဲက်ေနကာ တစ္ဖက္မွာ ပိုခြ်န္ထြက္ေနတယ္လို.ပဲသတိ
ထားမိခဲ.တာပါ" လို. ရွင္းၿပပါတယ္။အဆိုပါေၿပာင္းလဲမွဳေတြကိုသိရွိဖို.
အေကာ္းဆံုးနည္းလမ္းကေတာ. သင္.ရင္သားရဲ.အရြယ္နဲ. ပံုသဏၭန္ကို
သိရွိဖို.မွန္ေရွ.မွာ ေလ.လာစစ္ေဆးၾကည္.ၿခင္းပါပဲ။မွန္ေရွ.မွာထိုင္ၿပီး ရင္သား
နွစ္ဘက္လံုးကို ေစ.ေစ.ၾကည္.ပါ။ရင္သားနွစ္ဘက္လံုးကအရြယ္ညီရဲ.လား၊
ပံုသဏၭန္၊အရြယ္အစားေၿပာင္းလဲမွဳရွိသလားဆိုတာကိုရွာေဖြပါ။ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းတဲ.တစ္ခ်က္က တစ္ခ်ိဳ.အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ဘရာစီယာ ၀တ္ရင္တစ္ဘက္က အရင္လိုမဟုတ္ပဲ တင္းေနသလိုခံစားရ
တာကို သတိၿပဳမိရာကေန ရင္သားကင္ဆာ ရွိ၊မရွိ စစ္ေဆးတဲ.စခန္းကို ေရာက္လာၾကတာပါ။ဒါမွမဟုတ္ အိမ္ေထာင္ဖက္က အတူေနစဥ္မွာ သတိ
ထားမိၿပီး ေၿပာၿပရာကေန သိရွိၾကတာပါ။

ဘာေၾကာင္.ၿဖစ္သလဲ

ရင္သားအတြင္းပိုင္းနက္နက္မွာၿဖစ္ေပၚတဲ.အလံုး၊ရင္သားၾကြက္သားထူထူထဲမွာၿဖစ္တဲ. အလံုးေတြဟာ သိသာထင္ရွားတဲ.
အလံုးမဟုတ္ဘဲ ရင္သားအရြယ္အစား၊ပံုသဏၭန္ကိုသာေၿပာင္းလဲမွဳၿဖစ္ေပၚ
ေစပါတယ္။သင္.ရင္သားၾကြက္သားေတြ ထူထဲေနတယ္ဆိုရင္ ဒီအခ်က္ကိုသတိထားသင္.ပါတယ္။

ခ်ိဳင္းၾကားတြင္ နီရဲနာက်င္ကာ ေရာင္ရမ္းၿခင္း(သို.မဟုတ္) အလံုးထြက္ၿခင္း


တုပ္ေကြးၿဖစ္တဲ.အခါ လည္ပင္းနဲ. လည္ေခ်ာင္းတစ္၀ိုက္က အက်ိတ္ကေလးေတြ ေရာင္ရမ္းနာက်င္တာကို ခံစားဖူးၾကမွာပါ။အဲသည္လို
ပဲ ရင္သားကင္ဆာၿဖစ္လာရင္လည္း ကင္ဆာဆဲလ္ေတြက ခ်ိဳင္းၾကားက
အက်ိတ္ေတြဆီပထမဆံုးပ်ံ့နွံ့ေနတဲ. အက်ိတ္ေတြဟာ ရင္သားထဲက ကင္ဆာ
အလံုးကို စမ္းသပ္မမိခင္ကတည္းက ေရာင္ေနတာ၊နာေနတာ၊ၾကီးေနတာ
ၿဖစ္နိုင္ပါတယ္။ခ်ိဳင္းထဲကနာေနရင္ လက္ေခ်ာင္းေတြနဲ.ေသခ်ာစမ္းသပ္စစ္
ေဆးသင္.ပါတယ္။ကင္ဆာေၾကာင္.ၾကီးထြားလာတဲ.အက်ိတ္ေလးေတြဟာ
မာေက်ာၿပီး ပတ္၀န္းက်င္မွာရွိတဲ.ၾကြက္သားေတြနဲ.တြဲကပ္ေနတာေၾကာင္.
လွဳပ္ၾကည္.ရင္ ေရြ.ရွားေလ.မရွိပါဘူး။အနားကအေရၿပားေတြကို စမ္းၾကည္.
ရင္လည္းက်န္တဲ.တစ္ဘက္ကလို မဟုတ္ပဲ ထူထဲမာေက်ာေနတာကို ေတြ.ရပါလိမ္.မယ္။

ဘာေၾကာင္.ၿဖစ္သလဲ

ခ်ိဳင္းၾကားထဲက အက်ိတ္ကေလးေတြဟာရင္သားနဲ.အနီးဆံုးမွာ တည္ရွိတာ
ေၾကာင္. ရင္သားတစ္၀ိုက္ကလာတဲ.လင္.မ္ရည္ေတဟာ ဒီေနရာကိုပဲ အရင္ဆံုး ေရာက္ပါတယ္။ရင္သားကင္ဆာပ်ံ့နွံ့ရင္ဒီအက်ိတ္ေတြဟာ ပထမ
ဆံုးေရာက္ရွိတဲ.ေနရာၿဖစ္တဲ.အတြက္ ရင္သားကင္ဆာရဲ.အဆင္.ေတြကို
ခြဲၿခားရာမွာေတာင္ ခ်ိဳင္းကအက်ိတ္ေတြကို ပ်ံ့နွံ့မွဳ ရွိ၊မရွိ ကိုမူတည္ၿပီး ခြဲၿခား
ၾကပါတယ္။

ၾကည္ေစတနာ
By-Health care Journal