ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေျခကို မ်ားေစေသာ အခ်က္မ်ား

ရင္သားကင္ဆာ

မိသားစုမ်ိဳး႐ိုးအတြင္း ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ဖူးသူရွိျခင္း၊ အဝလြန္ျခင္း၊ အသက္ႀကီးမွ ကေလးေမြးျခင္း၊ သားသမီး မထြန္းကားျခင္း။

ဆီးအိမ္ကင္ဆာ

ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း (ဆီးအိမ္ကင္ဆာျဖစ္သူေတြရဲ႕ တစ္ဝက္နီးပါးဟာ ေဆးလိပ္ေသာက္ၾကပါတယ္။)

သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ

အသက္ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္ႏွင့္ လိင္ဆက္ဆံျခင္း၊ လိင္ဆက္ဆံဖက္မ်ားျခင္း၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ လိင္အဂၤါ ေရယုန္ေပါက္ဖူးျခင္း။

အူမႀကီးကင္ဆာ

အူမႀကီးအတြင္း အသားပိုအသီး (Polyps) ဒါမွမဟုတ္ အူမႀကီး အနာရိွတဲ့ အသက္ ၅၀ ေက်ာ္သူျဖစ္ျခင္း၊ မိသားစုအတြင္း ဒီေရာဂါေတြရိွသူ ဒါမွမဟုတ္ အူမႀကီးကင္ဆာျဖစ္သူရိွျခင္း၊ အဆီမ်ားၿပီးအမွ်င္ဓာတ္နည္းတဲ့အစာ အၿမဲစားျခင္း။

ေသြးကင္ဆာ

ဓာတ္ေရာင္ျခည္၊ ဘန္ဇင္းနဲ႔ တျခားဓာတုပစၥည္းေတြနဲ႔ ထိေတြ႕မိျခင္း။

အဆုတ္ကင္ဆာ

ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း (ေရာဂါျဖစ္သူေတြရဲ႕ ၈၃ ရာခိုင္ႏႈန္း) ေက်ာက္ဂြမ္းမႈန္႔ (Asbestos) ၾကာရွည္႐ႈမိျခင္း၊ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ႏွင့္ထိေတြ႕ျခင္း၊ တစ္ဆင့္ခံ ေဆးလိပ္ေငြ႕႐ွဴ႐ိႈက္ေနျခင္း၊

ျပန္ရည္က်ိတ္ကင္ဆာ

အသက္ ၅၀ အထက္ရိွျခင္း၊ အျခားျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားေစတဲ့ အခ်က္ေတြကိုမသိေသးပါ။

ခံတြင္းကင္ဆာ

ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ ေဆးရြက္ႀကီးဝါးျခင္း၊ ကြမ္းစားျခင္း၊ အရက္အလြန္အကၽြံေသာက္ျခင္း။

ပန္ကရိယ ကင္ဆာ

ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ အဆီမ်ားတဲ့ အစာအမ်ားစားျခင္း။ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ အသက္ႀကီးလာတာနဲ႔အမွ် ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားလာပါတယ္။ ေရာဂါျဖစ္သူေတြရဲ႕ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ဟာ ၆၅ ႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွာျဖစ္တာပါ။

အေရျပားကင္ဆာ

အသားျဖဴျခင္း၊ ကေလးဘဝမွာ အျပင္းအထန္ေနေလာင္ခံရျခင္း၊ အကာအကြယ္မပါဘဲ ေနပူထဲ မၾကာခဏသြားလာေနျခင္း၊ မိသားစုမ်ိဳး႐ိုးအတြင္း အေရျပားကင္ဆာျဖစ္ဖူးရိွျခင္း၊

သားအိမ္ကင္ဆာ

မ်ိဳးပြားႏိုင္စြမ္းမရိွျခင္း၊ မ်ိဳးဥေႂကြမႈမရိွျခင္း ဒါမွမဟုတ္ မိန္းမကိုယ္မွ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ ေသြးဆင္းျခင္းေတြျဖစ္ဖူးတဲ့ ရာဇဝင္ရိွၿပီး ေသြးဆံုးတဲ့ အသက္အရြယ္ျဖစ္ျခင္း၊ အဝလြန္ျခင္း၊ ေသြးတိုးေရာဂါ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ။

ကင္ဆာေရာဂါကို ကာကြယ္ႏိုင္မည့္ အႀကံျပဳခ်က္မ်ား

ေလ့က်င့္ခန္႔မွန္မွန္လုပ္ပါ
တစ္ေန႔ကို အနည္းဆံုးမိနစ္ ၃၀ ခန္႔ေလ့က်င့္ခန္း အသင့္အတင့္ကို မွန္မွန္လုပ္ျခင္းဟာ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခကို ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလ်ာ့ေစပါတယ္။
က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့ အစာစားပါ
အဆီနည္း၊ အမွ်င္ဓာတ္မ်ား၊ အသားနည္းနည္း၊ လတ္ဆတ္တဲ့ သစ္သီးနဲ႔ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားမ်ား စားေပးပါ။
ေဆးလိပ္ျဖတ္ပါ
အေကာင္းဆံုးကေတာ့ အစလုပ္ၿပီး မေသာက္တာပါပဲ။ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းက ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေခ်ကို ၃၀ ရာခိိုင္ႏႈန္းတိုးေစပါတယ္။
အရက္ေလွ်ာ့ေသာက္ပါ
အရက္ေသာက္ျခင္းေၾကာင့္ ရင္သားကင္ဆာ အပါအဝင္ တခ်ိဳ႕ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္နိုင္ေခ်ကို တိုးေစပါတယ္။
ေဆးလိပ္ႏွင့္ အရက္ေပါင္းျခင္း
ေဆးလိပ္ေရာ၊ အရက္ေရာေသာက္မယ္ဆိုရင္္ ခံတြင္းကင္ဆာ၊ အစာေရမ်ိဳကင္ဆာနဲ႔ အျခားကင္ဆာေရာဂါေတြ ျဖစ္နိုင္ေခ်ကို သိသိသာသာ မ်ားေစပါတယ္။
ေနေရာင္ကာ လိမ္းေဆးလိမ္းပါ
အနည္းဆံုး SPF ၁၅ ဆပါဝင္တဲ့ ေနေရာင္ကာလိမ္းေဆးကို ေန႔လယ္ေန႔ခင္း အျပင္ထြက္ရင္ လိမ္းေပးပါ။
အႏၲရာယ္ကင္းတဲ့ Sex ျဖစ္ပါေစ
တစ္လင္ တစ္မယားစနစ္မဟုတ္ရင္ အၿမဲတမ္း ကြန္ဒံုးသံုးပါ။
သားအိမ္ေခါင္းနဲ႔ ရင္သားစစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္ပါ
သားအိမ္ေခါင္းမွ အသားယူစစ္ေဆးမႈ (Pep Smears) နဲ႔ ရင္သားဓာတ္မွန္႐ိုက္ျခင္း (Mammogram) ေတြမွန္မွန္ျပဳလုပ္ပါ။ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ ရင္သားေတြကို ပံုမွန္စစ္ေဆးမႈျပဳလုပ္ပါ။
Ref: Good Health

ေန႔စဥ္သၾကားတံုးငါးတံုးနဲ႔ အထက္ကို ေကာ္ဖီနဲ႔ေဖ်ာ္ရည္ေတြထဲမွာ ထည့္ေသာက္သူေတြအေနနဲ႔ မုန္႔ခ်ိဳအိတ္ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် ၆၉ ရာခိုင္ႏႈန္းပိုရိွတယ္ဆိုတာ သင္သိပါရဲ႕လား။
Ref: Good Health

     အမ်ိဳးသမီးတိုင္းသိသင့္တဲ့ ရင္သားကင္ဆာ

ရင္သားကင္ဆာ… ဒီအသံ(စကား) ၾကားလိုက္႐ံုနဲ႔ ဘယ္အမ်ိဳးသမီးမဆို ေက်ာခ်မ္းတုန္လႈပ္သြားေစတာပါပဲ။ ဒီေရာဂါအေၾကာင္းကို နားလည္သိရိွဖို႔ သိပ္ကိုလိုအပ္ပါတယ္။ Breast Cancer မျဖစ္ေအာင္ အေကာင္းဆံုး ကာကြယ္ တိုက္ဖ်က္နည္းကို နားလည္ထားႏိုင္ဖို႔ ဖတ္ၾကည့္ပါဦး။

ရင္သားကင္ဆာဆိုတာ ဘာလဲ?
ရင္သားကင္ဆာဆိုတာက ရင္သားရဲ႕ ကလာပ္စည္းက စတင္ျဖစ္ေပၚတဲ့ အႏၲရာယ္ေပးႏိုင္တဲ့ အက်ိတ္တစ္ခုပဲျဖစ္တယ္။ အဲဒါက အမ်ိဳးသမီးတိုင္းလိုလိုမွာ ျဖစ္တတ္ၿပီးအမ်ိဳးသားေတြလည္း ဒီေရာဂါကို ရႏိုင္တယ္။ စင္ကာပူႏိုင္ငံ ကင္ဆာအသင္း အဆိုအရ၊ ႏွစ္စဥ္အမ်ိဳးသမီး (၁၃၀၀)ေလာက္ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္တာကို ေရာဂါစစ္တမ္းက ေဖာ္ျပေနတယ္။ အမ်ိဳးသမီး အသက္အရြယ္အုပ္စုတိုင္း ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အသက္(၄၀)ေက်ာ္ အမ်ိဳးသမီးေတြက ဒီေရာဂါပိုၿပီး ျဖစ္ၾကတယ္။ အမ်ိဳးသမီး ခုႏွစ္ေယာက္မွာ တစ္ေယာက္ဟာ Breast Cancer ေရာဂါရဲ႕ အႏၲရာယ္ဟာ တိုးပြားလာတယ္။ အမ်ိဳးသမီးတိုင္းဟာ ဒီေရာဂါေဘးနဲ႔ ႀကံဳရတတ္ပါတယ္။
ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္း
ဒီေရာဂါျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္း တိတိက်က်ကို မသိရေသးပါဘူး။ ရင္သားကင္ဆာဟာ အမ်ိဳးသမီးေဟာ္မုန္းဓာတ္ (Female Hormones) နဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနၿပီး ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ေစတဲ့ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အခ်က္ေတြထဲမွာ ေခတ္ေပၚဓာတ္စာ (ယေန႔စားေနက် အစားအစာ)၊ ဘဝေနထိုင္ပံုစံစနစ္စိတ္ဖိစီးမႈျဖစ္စဥ္ေတြနဲ႔ ပါဝင္ပတ္သက္ေနတယ္ လို႔ဆိုပါတယ္။ ရင္သားကင္ဆာ စျဖစ္ျဖစ္ျခင္း နာက်င္ကိုက္ခဲမႈ မျဖစ္ဘူး။ ဘာေရဂါလကၡဏာမွလည္း မျပဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကင္ဆာႀကီးထြားလာတဲ့ အခါမွာေတာ့ ရင္သား သို႔မဟုတ္ ဂ်ိဳင္းေအာက္မွာ အဖုတစ္ခုကို ေတြ႕ရမယ္။
ရင္သားရဲ႕အရြယ္ဟာ ပံုသဏၭာန္ေျပာင္းလဲ သြားမယ္။ ရင္သားနဲ႔ရင္သားထိပ္ရိွ ညိဳမဲေနတဲ့အဝိုင္းကြင္း သို႔မဟုတ္ ႏို႔သီးေခါင္းေတြမွာ အေရာင္ေျပာင္းလဲသြားတာ ေတြ႕ရမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ အဲဒီ့ေနရာေတြမွာ အာ႐ံုခံစားမႈ ေျပာင္းလဲသြားတာေတြ႕ရမယ္။ ႏို႔သီေခါင္းမွာ ႏို႔ရည္ထြက္ျခင္း၊ ႏို႔သီးေခါင္းဆုတ္ယုတ္လာျခင္း၊ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ အထိမခံပဲ နာက်င္လာျခင္းေတြ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ ရာသီလာခဲ့ရင္၊ အထူးသျဖင့္ အသက္ (၁၁)ႏွစ္မတိုင္မီ ရာသီေပၚခဲ့ရင္ ဒါမွမဟုတ္ မင္းေသြးဆံုးခ်ိန္က အသက္ ၅၅ႏွစ္ထက္ ေနာက္က်ရင္ ဒီေရာဂါပိုမိုျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အလားတူပဲ မင္းမွာကေလး မရိွခဲ့ရင္၊ ဒါမွမဟုတ္ပဲ မင္းအသက္ ၃၅ႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွပထမကေလးကို ရရိွခဲ့ရင္၊ မင္းဒီေရာဂါအတြက္ပိုၿပီး အႏၲရာယ္ရိွတယ္။
ေဆးဝါးမ်ား
ေသြးဆံုးခ်ိန္လကၡဏာေတြကို ေပ်ာက္ကင္းဖို႔ အမ်ိဳးသမီး လိင္ဆိ္ုင္ရာေဟာမုန္း Estrogenနဲ႔ သေႏၶသားတားဆီးေစတဲ့ ေဟာ္မုန္းေဆးဝါးမ်ိဳးကို ေလးႏွစ္ေက်ာ္စားသံုးခဲ့ရင္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခပုိရိွပါတယ္။ အေစာဆံုး အဆင့္ရင္သားကင္ဆာျဖစ္တဲ့ လူနာမ်ားအဖို႔၊ ေရဒီယိုဓာတ္ေရာင္ျခည္ကုထံုး၊ ဓါတုကုထံုးတို႔နဲ႔အတူ ရင္သားထိန္းသိမ္း ခဲြစိတ္ကုသနည္းကို ဦးစားေပးလုပ္သင့္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေစာေစာေရာဂါရွာေဖြျခင္းဟာ ေသာ့ခ်က္ပါပဲ
ႀကိဳတင္ ေရာဂါရွာေဖြမႈနဲ႔ ကုသမႈစနစ္ေတြတိုးတက္လာတာေၾကာင့္ အခု (Breast Cancer)ျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ အရင္ကထက္ ပိုၿပီးအသက္ရွင္လာၾကတယ္လို႔ သတင္းေကာင္းၾကားရပါတယ္။ ဒီေရာဂါျဖစ္လာရင္၊ ေစာေစာစီးစီးစစ္ေဆး၊ ေစာေစာကုသမႈခံယူမယ္ဆိုရင္ လူနာပုိၿပီးသက္သာၿပီး အသက္ပိုရွင္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ကိုယ့္မွာ ရင္သားကင္ဆာ ေရာဂါ လကၡဏာေတြ ရိွတယ္လို႔ထင္ရရင္ ဆရာဝန္ဆီ ခ်က္ခ်င္းသြားတိုင္ပင္ ေဆြးေႏြးပါလို႔ အႀကံျပဳလုိက္ပါတယ္။